خلقت آدم و حواء

 شيخ صدوق با اسناد به ابا عبد اللَّه (ع) روايت كرده كه فرمود: (همانا آدم (ع) آدم ناميده شد به جهت آنكه از اديم زمين آفريده شد) و اديم نام زمين چهارم است و چون آدم از آن آفريده شده، او را آدم ناميدند و نيز فرمود: حوّاء به جهت اين به اين نام ناميده شد كه او از جنس موجود زنده و حى يعنى آدم (ع) آفريده شده بود.

صدوق رحمة اللَّه عليه نيز از ابن سلام نقل كرده كه او به پيامبر (ص) فرمود: آيا آدم از همه خاكها آفريده شد يا از يك خاك واحد؟ فرمود: بلكه او از همه خاكها آفريده شد و اگر از يك خاك واحد بود مردم از يك ديگر شناخته نمى ‏شدند و همه به شكل واحد بودند، او گفت: مثل آنها در دنيا چيست؟ فرمود: خاك، همان طور كه خاك سفيد و سبز و سرخ و كبود و يا شيرين و شور وجود دارد، همان طور مردم هم به رنگهاى، سفيد و زرد و سياه همانند رنگهاى خاك وجود دارند.

و از امير مؤمنان (ع) نقل شده كه خداوند تبارك و تعالى جبرئيل را برانگيخت و او را مأمور نمود كه از اديم زمين (لايه چهارم آن) چهار نوع خاك بياورد، خاك سفيد، خاك سرخ، خاك تيره و خاك سياه و اين خاك از دشتها و زمينهاى ناهموار زمين بود، سپس او را فرمان داد كه چهار نوع آب بياورد: آب شيرين، آب شور، آب تلخ و آب بدبوى و متعفن، آنگاه او را فرمان داد تا آب را بر خاك بريزد، پس آب شيرين را در حلق آدم و آب شور را در چشمان او و آب تلخ را در گوشهاى او و آب متعفّن را در بينى او قرار داد و تعليل اين مطلب در توحيد مفضّل از قول امام صادق (ع) اين طور بيان شده كه امام (ع) فرمود: خداوند آب شيرين را در حلق آدم قرار داده تا خوردن طعام را بر او آسان و گوارا سازد و آب شور را در چشم او قرار داده تا مردمك چشم محفوظ بماند، چون مردمك چشم در صورتى باقى مى ‏ماند كه همواره مرطوب باشد و امّا آب تلخ در گوشهاى انسان به جهت آنست كه حشرات و كرمها به مغز او هجوم نبرند، چون اگر حشره يا كرمى به گوش انسان وارد شود وقتى‏ به آب تلخ گوش مى‏ رسد، مى‏ ميرد و گاهى اتّفاق مى ‏افتد كه حشره‏اى از اين آب تلخ مى‏گذرد و به مغز مى‏ رسد...

و از امير المؤمنين (ع) نقل شده كه فرمود: اوّلين كسى كه مقايسه كرد و قياس نمود، ابليس بود كه گفت: تو مرا از آتش خلق كرده ‏اى و آدم را از خاك، در صورتى كه اگر ابليس مى‏ دانست كه خداوند چه چيزى در وجود آدم قرار داده هرگز بر او فخر فروشى نمى‏ كرد، سپس فرمود: خداى عزّ و جل ملائكه را از نور آفريد و گروهى ديگر را از آب خلق كرد، ولى آدم را از خاك آفريد، سپس نور و آتش و باد و آب را در او جارى فرمود، پس بوسيله نور مى‏ بيند و تعقّل مى ‏كند و مى‏ فهمد و بوسيله آتش مى‏ خورد و مى ‏آشامد و اگر آتش نبود معده نمى‏ توانست غذا را هضم كند و اگر باد در درون انسان نبود آتش معده را مى‏ سوزاند و اگر آب در درون آدم نبود و آتش درون او را اطفاء نمى‏ كرد، آتش درون او را مى ‏سوزاند، پس خداوند اين پنج مورد را در درون آدم جمع نموده كه در ابليس نيست.